قسمت قبلی این مطلب را در اینجا بخوانید
دکتر امین حسنی – ونکوور
تشخیص، پیشگیری و درمان
گلوکوم (Glaucoma) به آهستگی پیشرفت می‌کند و زمان دقیق شروع آن معمولاً مشخص نیست. به‌همین خاطر امروزه روی غربال‌گریِ (Screening) این بیماری خیلی تأکید می‌شود تا موارد مشکوک مشخص شوند و بیماران در مراحل اولیهٔ بیماری و قبل از شروع اختلال در میدان بینایی، تحت درمان قرار گیرند.
از آنجایی که این بیماری علائمی ندارد، به‌کندی پیشرفت می‌کند و معمولاً بیمار متوجه کاهش میدان بینایی نمی‌شود، تنها راه جلوگیری و تشخیص آن معاینهٔ کامل چشم و چک-آپ‌های دوره‌ای و منظم چشم‌هاست. حتی اگر دید خوب دارید و نیاز به عینک هم ندارید، بهتر است به‌طور مرتب برای معاینات دوره‌ای چشم‌ها مراجعه کنید تا با تشخیص زودهنگام به حفظ دید خوب خود کمک کنید. در هنگام معاینهٔ کامل چشم‌ها، فشار چشم شما اندازه‌گیری می‌شود و عصب بینایی مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد. در صورت نیاز، بررسی کامپیوتری میدان بینایی، اندازه‌گیری ضخامت قرنیه و تست‌های تشخیصی دیگر نیز انجام می‌شوند.
عکس از: National Eye Institute, National Institutes of Health
همان‌طوری که قبلاً هم گفته شد، فشار چشم به‌تنهایی ملاک تشخیص آب سیاه یا گلاکوما نیست، زیرا که میزان تحمل عصب چشم در مقابل فشار چشم، در افراد مختلف با هم فرق می‌کند.
فشار چشم در بسیاری از موارد در معاینهٔ اولیه ممکن است بالا نباشد. فشار چشم در روزها و ساعات مختلف ممکن است متفاوت باشد، بنابراین تنها با یک بار اندازه‌گیری فشار چشم، نمی‌توان به تشخیص رسید. اینکه چه میزان فشار برای چه کسی زیان‌بار و باعث صدمه به عصب بینایی می‌شود، بسته به افراد مختلف، فرق می‌کند و فقط با معاینهٔ کامل و انجام تست‌های تشخیصی مشخص می‌شود که چه میزان فشار برای چه کسی مناسب یا مضر است.
عکس از: Total Eyecare Centre
درمان
گلاکوما درمان قطعی ندارد ولی اگر به‌موقع تشخیص داده شود، می‌توان آن را کنترل و مهار کرد و جلوی ازدست‌دادنِ دید را گرفت. بسته به نوع گلوکوم، درمان شامل استفاده از قطره‌های چشمی، لیزر و جراحی است.
معمولاً قدم اول معالجه، درمان دارویی با قطره‌های چشمی است. تعدادی از بیماران تنها با استفاده از یک نوع قطره بیماری‌شان کنترل می‌شود، اما بعضی از بیماران گاهی نیاز به دو نوع و یا حتی سه نوع قطره برای کنترل فشار چشم دارند. قطره‌های چشمی معمولاً یا با کاهش ترشح مایع، و یا با خروج بهتر مایع از چشم، فشار چشم را پایین می‌آورند. نکتهٔ مهم در درمان این بیماری، این است که درمان باید همانند بیماری دیابت و فشار خون برای همیشه ادامه پیدا کند.
عکس از: Total Eyecare Centre
در نوع زاویهٔ بسته، درمان معمولاً با لیزر انجام می‌شود. در نوع زاویهٔ باز هم گاهی درمان با لیزر انجام می‌شود ولی بعد از لیزر هم باز ممکن است نیاز به دارو باشد.
درمان با جراحی معمولاً وقتی انجام می‌شود که درمان دارویی و درمان با لیزر موفقیت‌آمیز نباشد و جواب ندهد که در این حالت با جراحی، کانالی کوچک یا راهی فرعی برای خروج مایع چشم ایجاد و بدین ترتیب فشار چشم پایین نگاه داشته می‌شود.
